عقیق
عَقیق یا آگات گونهای سنگ گرانبها است.
عقیق سنگی سیلیسی و نوعی از در کوهی است که بیشتر از سنگ یمانی تشکیل شدهاست. ترکیب شیمیایی آن ۱۰۰% SiO۲ یا سیلیس است که البته گاهی عناصری نظیر Al، Fe، Mg، Ca، Ni، Cr در کنار آن قرار میگیرد. ویژگی عقیق ریزدانه بودن آن و روشنی رنگش است. عقیق درخشنده و دارای چمک بلورین میباشد. بهترین آن سرخ، زرد و سفید است. گونهای از آن که ذرات فراوان میکا دارد و براق است دلربا نامیده میشود. شکل بلورهای عقیق، نازک و شش گوش است این کانی در هیدروکسید پتاسیم (KOH) حل میشود. از این کانی به عنوان خواص درمانی در سنگ درمانی نیز استفاده می شود.
عقیق شکلی از کوارتز (microcrystalline quartz)،و به صورت لایه لایه است که در رنگ و بافت های متنوعی یافت می شود. به دلیل نامگذاری از روی مشخصات ظاهری و موقعیت جغرافیایی منشأ آن انواع بی شماری از این گوهر وجود دارد. اما الگوهای عقیق بسیار مشخصی برای استفاده در تجارت شناخته شده اند. آنها عبارتند از عقیق چشم مانند، که دارای حلقه هایی متحدالمرکز است، عقیق دندریتیک (dendritic agate) و عقیق آتشین (fire agate) که دارای رنگین کمان غیر معمول است. رایج ترین نوع عقیق نوع نواری آن (Banded Agate) است که دارای لایه های رنگارنگ می باشد.
منطقه Idar-Oberstein در آلمان برای معادن عقیق و سنت قدیمی آن یعنی کنده کاری روی عقیق معروف بوده است. اما زمانی که در قرن 19 (1830میلادی) معادن عقیق در برزیل کشف شد توجهات به آن سمت رفت و معادن آلمان رفته رفته به کار خود پایان دادند. در واقع عقیق دارای گذشته تاریخی بلند و بالایی است. بیش از 3 هزار سال قبل مصریان از عقیق به عنوان سنگی قیمتی استفاده می کرده اند.
در دوران باستان عقیق را به عنوان یک طلسم استفاده می کردند و می گفتند برای رفع تشنگی و محافظت کاربرد دارد. مجموعه ای از 3 هزار کاسه عقیق توسط Mithradates پادشاه Pontus اشتیاق گذشتگان را به عقیق نشان می دهد. جمع آوری کاسه های عقیق در زمان رنسانس در اروپا رایج بوده است و به همین دلیل می توان در بسیاری از موزه ها از جمله موزه معروف لوور نمونه هایی از آن را دید.
سنگ عقیق-agate
خصوصیات گوهر
ترکیب شیمیای این گوهر Sio2(سیلیسوم دی اکسید) است و در رنگ های مختلف یافت می شود.این سنگ قیمتی سختی موس 6.5 تا 7 دارد و وزن مخصوص آن 2.66 است.این گوهر در برابر گرما حساس است و اگر در معرض گرما قرار گیرد می ترکد. (از این خاصیت برای تشخیص آن استفاده می شود) معمولاً عقیق به صورت کابوشن تراش داده می شود. امروزه عقیق از معادن کشورهای برزیل، اروگوئه، هند، استرالیا، چین، ماداگاسکار، مکزیک، مغولستان و نامیبیا استخراج می شود.
فضائل عقیق
عقیق سنگی از خانواده کوارتز با سختی 7 بوده که بستگی به مکان یافتن و همچنین شکل و رنگ آن به نام های گوناگونی شناخته می شود. این گوهر از روزگاران قدیم مورد توجه اقوام مختلف بوده و امروزه نیز به عنوان سنگی که خاصیت درمانی زیادی داشته و حتی توسط بزرگان دین اسلام توصیه فراوان درباره آن شده، مورد استفاده قرار می گیرد. برای سنگ عقیق در دین مبین اسلام فضایل بسیار زیادی برشمرده اند که از آن جمله عبارتند از:
۱-نخستین سنگ ایمان آورنده به خدا، پیامبر و ائمه علیهم السلام
سلمان فارسی روایت می کند که روزی پیامبر اکرم به امیر مومنان فرمود: یا علی انگشتر را در دست راست کن تا از دسته مقربان الهی باشی. حضرت عرضه داشت: یا رسول الله، مقربان درگاه الهی چه کسانی هستند؟ پیامبر فرمود: آنها جبرئیل و میکائیل اند. باز حضرت پرسیدند: چه انگشتری در دست کنم؟ پیامبر فرمودند: عقیق قرمز. پس همانا سنگ عقیق، اول کوهی است که اقرار کرد به وحدانیت خدا و پیامبری من و به وصایت تو یا علی و امامت فرزندان بعد از تو و به بودن بهشت برای محبان تو و شیعیان فرزندانت . ( علل الشرایع ۱ / ۱۵۸ ، بحار : ۴۲ / ۶۹ ، وسائل : ۵ / ۸۲ )
۲-با ایمان ترین سنگ میان سنگ ها
امام صادق علیه السلام فرمود: دوست دارم که هر مومنی از شیعیان ما پنج انگشتر را در دست داشته باشد. یکی از آنها عقیق است؛ زیرا عقیق باایمان ترین و مومن ترین سنگ به خدا و ما اهل بیت در میان سنگ هاست. ( جامع الاخبار : ص ۱۳۴ ، وسائل : ج ۱۴ ص ۴۰۳ ، فرحه الغری : ص ۸۸ ، التهذیب : ۶ /۳۷ )
۳-اول کوه شهادت دهنده به ولایت امیر مومنان علیه السلام
امام رضا علیه السلام ضمن حدیثی در فضیلت روز غدیر فرمود: خداوند ولایت امیر مومنان علیه السلام را بر ساکنان طبقات هفتگانه آسمان عرضه کرد. پس اول کسانی که به ولایت امیر مومنان ایمان آوردند، ساکنان طبقه هفتم آسمان بودند. خداوند (به علت این عمل آنان) آسمان هفتم را به عرش خودش آراست و عرش خود را در آسمان هفتم قرار داد. پس از آن، ساکنان طبقه چهارم به ولایت امیر مومنان اقرار کردند. خداوند آسمان چهارم را هم به بیت المعمور آراست و بیت المعمور را در آنجا قرار داد. سپس ساکنان آسمان دنیا به امامت امیرمومنان اقرار کردند و ایمان آوردند. خداوند آسمان دنیا را به ستارگان مزین کرد و بعد طبقات دیگر آسمان ها ایمان آوردند. سپس ولایت امیر مومنان علیه السلام را بر زمین (هفت طبقه زمین) عرضه کرد. اول جایی که به ولایت امیر مومنان اقرار نمود، سرزمین مکه بود .پس خداوند آن را به وجود کعبه آراست. سپس سرزمین مدینه ایمان آورد، پس آن سرزمین را به وجود پیامبر صلی الله علیه و آله آراست. سپس سرزمین کوفه به ولایت امیر مومنان اقرار کرد. خداوند آن را به وجود امیر مومنان آراست. سپس خداوند ولایت امیر مومنان را بر کوه ها عرضه کرد، پس اولین کوه هایی که به ولایت امیر مومنان شهادت دادند سه کوه عقیق، فیروزه و یاقوت بودند. ( اقبال الاعمال ۲/ ۲۶۲ ، بحار الانوار ۲۷ / ۲۶۲ )
سنگ عقیق به عنوان با ایمان ترین سنگ ها و همچنین اولین سنگی است که به خدا، پیامبران و امامان ایمان آورده است. البته کوه هایی که میزبان این گوهر گرانبها هستند نیز جزو اولین موجوداتی هستند که به وحدانیت خداوند، پیامبری پیامبران و امامت امامان شهادت داده اند. در این قسمت فضیلت های دیگر این سنگ را بر می شمریم.
۴-تسبیح سنگ عقیق و استغفار برای دوستان محمد و آل محمد
بشیر خدمت امام صادق علیه السلام عرض کرد: فدایت شوم چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم؟ حضرت فرمود: ای بشیر! چرا از استفاده عقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی؟ پس همانا این سه عقیق، سه کوهی هستند در بهشت که کوه عقیق قرمز بر خانه پیامبر صلی الله علیه و آله در بهشت و کوه عقیق زرد بر خانه فاطمه زهرا سلام الله علیها در بهشت و کوه عقیق سفید نیز بر خانه امیر مومنان علیه السلام در بهشت سایه افکنده است و همه این خانه ها یکی است. همانا این سه کوه، خدا را تسبیح و تقدیس و تمجید می گویند و برای دوستان و محبان آل محمد صلی الله علیه و آله استغفار می کنند. ( امالی طوسی : ص ۳۸ ، بشاره المصطفی : ص ۶۳ ، بحار : ج۸ ص ۱۸۷ )
۵-تکلم خداوند با حضرت موسی
امام صادق علیه السلام فرموده اند انگشتر عقیق در دست کنید. همانا خداوند با پیامبرش ، موسی علیه السلام بر روی کوه عقیق سخن گفت و موسی بر این کوه به مقام کلیم الهی رسید. ( مکارم الاخلاق ص ۸۷ )
۶-معراج پیامبر
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: در شب معراج که به آسمان ها سفر کردم (به عرش رفتم) به مرتبه ای رسیدم که نزدیکتر از آن، به مقام ربوبیت، تصور پذیر نیست. پس خداوند در آنجا با من بین دو کوه عقیق سخن گفت. ( مائه منقبه ۱۶۸ ، الشیعه فی احادیث الفریقین : ص ۱۷۸ . )
فواید عقیق
سنگ عقیق گوهری قیمتی از خانواده کوارتز بوده که خواصی درمانی برای آن ذکر شده است. این سنگ، سنگی بهشتی است و کوه آن اولین کوهی است که به یگانگی خدا، نبوت پیامبران و امامت امامان شهادت داده است. در مقالات اخیر درباره فضائل سنگ عقیق سخن راندیم. اکنون به بیان فواید این سنگ گرانبها می پردازیم.
۱-از بین بردن فقر
امام رضا علیه السلام درباره یکی از خواص عقیق می فرماید: (دست کردن انگشتر) عقیق، فقر را از بین برده و نفاق را نیز نابود می کند. (کافی ۶ / ۴۷۰ ، وسائل الشیعه : ۵ /۸۵ ، جامع الاخبار ص ۱۳۳)
امام صادق علیه السلام در حدیثی طولانی در خواص سنگ عقیق فرمود: خیلی عجیب است دستی که در آن انگشتر عقیق باشد و درهم و دینار نداشته باشد. (مکارم الاخلاق : ص ۸۸ ، وسائل الشیعه : ۵ / ۹۱)
۲-وسعت بخشیدن به رزق و بی نیازی از مردم
بشیر از امام باقر علیه السلام پرسید: چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم؟ حضرت فرمود: ای بشیر ! چرا از استفاده عقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی؟ پس همانا این سه کوه، کوه هایی هستند در بهشت .... تا آنجا که فرمود: هر کس یکی از انواع عقیق را در دست کند و شیعه ما اهل بیت نیز باشد، به جز خیر و خوبی و وسعت در رزق نمی بیند و بی نیاز از مردم می گردد. ( امالی : ص ۳۸ ، الامان : ص ۵۲ ، بحار الانوار : ج ۳۷ ص ۴۲ ، وسائل الشیعه ۵ / ۸۸ )
۳-افزودن بر ثواب نماز
امیر مومنان علی علیه السلام می فرماید: کسی که انگشتر عقیق در دست کند و دو رکعت نماز با آن بخواند، ثواب آن دو رکعت، برابر با هزار رکعت نمازی است که بدون انگشتر عقیق بخواند. ( اعلام الدین ص ۳۹۳ ، بحارالانوار : ۸۰ / ۱۸۷ ، عده الداعی ص ۱۳۰ ، وسائل الشیعه ۵ / ۹۱ .)
۴-دور داشتن از قطع دست و خون ریزی شدید
روزی اعمش از اصحاب امام صادق علیه السلام به همراه حضرت در کنار قصر منصور دوانیقی ایستاده بودند که ناگهان مردی تازیانه خورده از خانه بیرون آمد. پس حضرت فرمود: ای اعمش نگاه کن و ببین انگشتر این مرد چیست؟ اعمش پیش رفته و خوب نگریست و گفت: یابن رسول الله، نگین انگشتر او عقیق نبود.حضرت فرمود: ای اعمش ! بدان اگر نگین انگشترش عقیق بود تازیانه نمی خورد. اعمش گفت: یابن رسول الله از خواص انگشتر عقیق بیشتر برایم بگویید؟ حضرت فرمود: دست کردن انگشتر عقیق، از قطع شدن دست محافظت می کند. گفت: دیگر چه خواصی دارد؟ حضرت فرمود: از خونریزی شدید نیز جلوگیری می نماید. ( مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل الشیعه : ۵ /۹۱ )
۵-تسریع در اجابت دعا و برآوردن حوائج
امام صادق علیه السلام در حدیثی در ادامه بیان فواید انگشتر عقیق می فرماید: خداوند دوست دارد دستی که برای دعا کردن به درگاهش بلند می شود، با انگشتر عقیق باشد. ( مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل الشیعه : ۵ /۹۱ )
امیرمومنان علی علیه السلام فرمود: هیچ دستی نزد خداوند در هنگام دعا محبوبتر از دستی نیست که در آن انگشتر عقیق باشد. ( اعلام الدین ص ۳۹۲ ، بحار ۸۰ / ۱۸۷ )
امام سجاد علیه السلام می فرماید: پیامبر اکرم فرمود: هر کس انگشتر عقیق در دست کند (و دعا نماید) خداوند حوائجش را بر آورده می سازد. ( کافی ۶/ ۴۷۰ ، وسائل ۸۶/۵ )
۶-مانع از شکنجه و تازیانه از روی ظلم
روزی مردی از کنار امام باقر علیه السلام عبور کرد که دستگاه ظالمانه حکومتی بنی امیه به ناحق او را تازیانه زده بودند. پس امام باقر علیه السلام فرمود: چرا همراه خود انگشتر عقیق نداشت؟! اگر انگشتر عقیق در دست داشت، به او تازیانه به ناحق نمی زدند. ( ثواب الاعمال ۱۷۴ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ ، وسائل الشیعه : ۵ /۹۰ )
۷-ایمنی از شرّحاکم ظالم و هراس انگیز
فواید عقیق-advantage of agate
امام باقر علیه السلام فرمود: دست نمودن انگشتر عقیق انسان را از شرّ سلطان ظالم و هر چه که او از آن می ترسد و می گریزد نگاه می دارد. ( الامان ص ۵۲ ، الامالی ص ۳۸ ، وسائل ۵ /۸۸ ، بحارالانوار ۳۷ / ۴۲ )
روزی حاکم به سربازانش دستور داد که یکی از سادات را دستگیر کنند. وقتی سربازان آن مرد را می بردند، امام صادق علیه السلام او را در آن وضعیت مشاهده نموده و فرمود: برای او انگشتر عقیق بفرستید (تا آن را در دست کند). خانواده آن مرد انگشتر عقیقی به او دادند، پس آن مرد از حاکم اذیت و آزاری ندید.( کافی ۶ / ۴۷۱ ، ثواب الاعمال ص ۱۷۴ ، مکارم الاخلاق ص ۸۹ ، وسائل ۵ / ۸۹ )
۸-قرار گرفتن در پناه مخصوص خدا و ولیّ خدا
نظرات ( ۱ )
سایت بسیار عالی دارید