گالری سنگ های قیمتی گوهرآرا

  سنگ یشم ( جید )  Jade  

یشم - گوهر گرانبهایی که تحت عنوان"سنگ بهشت" شناخته می شود،- هزاران سال گرامی داشته و به آن میزان خالص و مقاوم در نظر گرفته می شد که برای استفاده کنندگانش، منبع الهام بالاترین اهداف معنوی به حساب می آمد.

یَشم سبز یکی از سنگ‌های قیمتی و تزئینی است. نام یشم برای دو سنگ متفاوت به‌کار می‌رود که از کانی‌های سیلیکات متفاوت تشکیل شده‌اند. این دو گونه متفاوت یشم سبز∗ و سنگ قولنج∗ نام دارند.

چینیان به یشم سبز علاقه زیادی دارند و از دیرباز آن را خوش‌ یمن(با برکت) دانسته‌اند. در سال‌های اخیر یشم سبز جعلی نیز به بازار چین وارد شده‌است.

یشم سبز یک نوع ماده معدنی است و دارای رنگ‌های گوناگون از جمله سبز، زرد کم‌رنگ، سفید، بنفش و سرخ می‌باشد. یشم سبز که ساختار آن سبز است بسیار کمیاب و گرانبها است. برای تشخیص خلوص رنگی یشم سبز از دستگاهی به نام دیکروسکوپ استفاده می‌شود.

یشم-jade

معرفی یشم

یشم - گوهر گرانبهایی که تحت عنوان"سنگ بهشت" شناخته می شود،- هزاران سال گرامی داشته و به آن میزان خالص و مقاوم در نظر گرفته می شد که برای استفاده کنندگانش، منبع الهام بالاترین اهداف معنوی به حساب می آمد. با این وجود به اندازه کافی زیبا، لوکس و مجلل هست که برای انجام کاروینگ (حکاکی یا کنده کاری) نیز گزینه مناسبی باشد. مصرف کنندگان آسیایی همیشه شیفته یشم بوده اند و امروزه، خریداران غیر آسیایی نیز به نحوی بی سابقه به طرف این گوهر زیبا کشیده شده اند. به عبارتی همه آنها جذب میراث غنی یشم ، زیبایی، دوام و کمیابی این سنگ فوق العاده شده اند.

 

jade-یشم

این یشم سبز "Peiyao"  (به زبان چینی Fu dog ) نشان دهنده موجودات اساطیری است که از کاخها و ورودی های آسمانی مراقبت و محافظت می کنند. 

 

ریشه های فرهنگی یشم نفریت (Nephrite jade ) را در غارهای دود اندود و کلبه هایی که به انسان ماقبل تاریخ پناه می دادند، مشاهده می کنیم. کارگران عصر حجر در چین، اروپا و نقاط دیگر جهان، این سخت ترین ماده معدنی را به شکل سلاح، ابزار، زیور آلات، و اشیاء آیینی، شکل داده اند. رابطه دیرینه بین این سنگ جواهر و انسانیت ادامه یافته و به دوران مدرن در میان جوامع بومی در نیوزیلند و بخش هایی از شمال امریکا رسیده است. این موضوع در چین به یک سنت هنری تبدیل شده که بیش از 3000 سال رونق پیدا کرده است.

 

در آمریکای مرکزی ، مایاها (Mayans ) و آزتک (Aztecs ) یشم سبز را گرانبها می شمردند. آنها از یشم برای مصارف دارویی و نیز برای جواهرات، زیور آلات، و آثار مذهبی استفاده می کردند. نام یشم از اصطلاح اسپانیایی  piedra de ijada می آید  - و معنای تحت اللفظی اش "سنگ درد در پهلو" است. مکتشفان اولیه اسپانیایی بعد از اینکه دیدند بومیان قطعاتی از سنگ را برای درمان یا آرام کردن دردها و رنج ها روی پهلوهای خود می گذارند این نام را بر آن گذاردند. یشم سبز نماد سعادت، موفقیت و خوش شانسی نیز هست.

در چین بود که نقش یشم بعنوان یک رسانه مهم هنری به اوج خود رسید؛ یعنی جائی که سنت کاروینگ گوهرها در همان زمان نیز، هزاران سال قدمت داشت. اولین یشم سبز در اواخر دهه 1700 از برمه ( در حال حاضر به عنوان میانمار شناخته می شود) به چین رسید و کاروینگ کارها (کسانی که حکاکی یا کنده کاری روی سنگ را انجام می دهند) در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم شاهکارهایی خلق کردند که همچنان از نظر مفهوم، طراحی، و اجرای فنی بی نظیر است.

 

چینی ها یشم را با وضوح ذهن و خلوص روح ارتباط می دهند. برخی از نقوش نمادین باستانی که هنوز هم در کنده کاری های مدرن یشم بکار می روند، عبارتند از:

•خفاش - شادی

•پروانه – طول عمر

•اژدها - توانمندی ،  رونق و نیکی 

•هلو - جاودانگی

•Pi (دیسک مدور تخت با یک سوراخ در مرکز) - آسمان

 

رد پای یشم در تاریخ

درک اینکه چرا یشم قرن ها "قطعه ای از بهشت" درنظر گرفته می شده است، سخت نیست. رنگ غنی و بافت نرم یشم خوب، در همه جا آن را سنگ مورد علاقه دوست داران سنگ های قیمتی، ساخته است. این نیز به آسانی قابل درک است که چرا بسیاری از مواد تحت عنوان یشم ارائه شده اند. با این حال جالب است که اسامی در نظر گرفته شده برای یشم سبز هنوز موضوع بحث بوده و این سنگ گرانبها توسط اطلاعات غلط بسیار، افسانه ها و خرافات احاطه شده است. 

تمدن ها در تمام اعصار، یشم را گرانبها می شمردند. گامپ (Gump) در کتاب پرمخاطب خود درمورد یشم، افسون این گوهر را رمزگشایی می کند. وی در این کتاب می نویسد:

مردم آسیای مرکزی قطعه عظیمی از یشم را در مقابل آرامگاه تیمور لنگ (Tamerlane) قرار دادند، تا آن را غیرقابل غصب کنند. پیش کلمب ها (وابسته به آمریکا، قبل از آمدن سپیدپوستان) چاقوهای مخصوص قربانی کردن از یشم می ساختند. علاءالدین (Aladdin ) در غار زیرزمینی، از دیدن درختان شگفت آور یشم اظهار تعجب کرد. روس ها یک تابوت کامل از یشم را برای تزار الکساندر 111 (Czar Alexander 111) حکاکی کردند. در نیوزلند یک چماق رزم ساخته از یشم، نماد قدرت رئیس بود. زمانی پدران در جزایر Loyalty Islands ، دختران خود را با یشم مبادله می کردند. چین حول این  سنگ، تمدن خود را ساخته است.

تمامی نژادها و اعصاری که با یشم مواجه شدند، آن را ارج نهاده اند. تمدن پیش از تاریخ، یشم را به سختی اش می شناسد. در چین، سوییس در اروپا و آمریکای مرکزی (به خصوص گواتمالا و مکزیک)، فرهنگ های ماقبل تاریخ از یشم برای تولید کالاهای کاربردی استفاده می کردند. به طور اخص در منطقه دریاچه سوئیس، باستان شناسان اثبات کرده اند که ساکنان اولیه، یشم را برای سر تبر، زداینده و ابزار جنگ مورد استفاده قرار می دادند؛ آنها این سنگ را برای ارزش زیبایی شناختی و نمادینش نیز گرامی می داشتند.

 

وجه تمایز یشم با گوهرهای مشابه

 یشم یکی از سنگ های قیمتی است که از دو کانی جداگانه یشم سبز و نفریت به وجود آمده است. این سنگ قیمتی در اغلب موارد با سایر گوهرها اشتباه گرفته می شود. بنابراین شناخت مشابهات گوناگون و درک چگونگی جداسازی آنها از یشم، حائز اهمیت است. طیف گسترده ای از گوهرهای مشابه در تلاشند تا زیبایی منحصر به فرد و ظاهر یشم سبز را تکرار کنند. این موضوع مبهم است که اگر چه یشم سبز (و نفریت، که به عنوان یشم نیز شناخته می شود) توسط بسیاری از تمدنها مورد تحسین قرار گرفته و روی آن بسیار کار شده، هنوز نیز ماهیت واقعی کانی های تشکیل دهنده آن اشتباه گرفته شده و مشابهات آن اغلب به اشتباه به عنوان گوهر اصل شناسایی می شوند.

jade-یشمشاید برای شما هم جالب باشد که ماهیت علمی یشم تا قرن 19 بطور کامل شناخته شده نبود. یعنی زمانی که پرفسور ای. دامور (A. Damour) ثابت کرد سنگ جواهری که معمولا یشم نامیده می شود، در واقع دو ماده جداگانه و مجزا است: یشم سبز (jadeite ) و نفریت (nephrite). معمولا برای جواهرسازی و کاروینگ (کنده کاری)، یشم سبز با ارزش تر از دیگری است چون یشم سبز با کیفیت، یک سبز متوسط سیر است، در حالی که حتی بهترین نفریت هم گرایش به یک سبز تیره تر با ته مایه مشکی دارد. جالب توجه است که این تفاوت مدت ها قبل از اینکه دامور یافته های علمی خود را منتشر کند، در فرهنگی دیگر تشخیص داده شده بود. هنگامی که در اواسط قرن 18 ورود یشم سبز سیر از برمه به چین شروع شد، چینی ها آن را بجای  yuکه اسم استاندارد یشم بود، fei-ts'ui  نامیدند. 

علاوه بر این، با وجود این که بیشتر نوشته های اولیه ظاهرا نفریت را توصیف کردند، تعداد کمی از آنها به توصیف موادی پرداخته اند که در طبقه بندی کانی شناسی مدرن یشم سبز قرار می گیرند.

 

اگر چه  ای.جی. ورنر(A. G. Werner )، در سال 1788 اولین کسی بود که نام کانی نفریت (nephrite) را به کار برد اما دامور اولین نفری است که ترکیب شیمیایی این ماده را تعیین کرد. دامور در اثر خود در سال 1846، ثابت کرد که نفریت گونه ای متراکم از مواد معدنی آمفیبول، ترمولیت (tremolite) و اکتینولیت (actinolite) است. سپس در سال 1863، دامور این کشف بسیار مهم مبنی بر این که یشم سبز یک گونه جداگانه و مجزا است را گزارش نمود. یشم سبز به عنوان عضوی از گروه پیروکسن (pyroxene) مواد معدنی، هم از نظر شیمی و هم ساختار داخلی با نفریت بسیار متفاوت است. بنابراین، نفریت دارای خواص مختلف و ظاهری متفاوت نیز هست.

این یافته ها انقلابی در نامگذاری یشم بوجود آورد و می بایست باعث می شدند که شناسایی، ارزیابی و بازاریابی یشم سبز و نفریت ساده شود. با این حال، یشم برای اکثر خریداران به صورت یک معما باقی ماند. سنت افسانه و اطلاعات غلط امروز نیز همچنان ادامه دارد. علاوه بر نام های تجاری پذیرفته شده برای یشم، بسیاری از اصطلاحات گمراه کننده مانند "یشم مکزیکی"(Mexican jade)، "یشم ژاپنی"(Japanese jade)، "یشم جاسپر" (jasper jade) و "یشم ترانسوال" (Transvaal jade) نیز برای فروش گوهرهایی به غیر از یشم سبز و نفریت در بازار استفاده می شوند. با توجه به تعدد موادی که به عنوان یشم تبلیغ می شوند، خریدار باید از نام های این شبه یشم ها و همچنین ویژگی های کلیدی شناسایی یشم، آگاه باشند.

خواص  سنگ یشم ( جید )  Jade  :

ایجاد تعادل و تنظیم چاکرای چهارم

سنگ ماه تولد فروردین ، اردیبهشت ، خرداد ، مهر

یشم نمادی از آرامش و خلوص است

جذب موفقیت و رفاه و خوشبختی

ثبات شخصیت و افزایش خودکفایی

آزاد نمودن ذهن از افکار منفی

تصفیه ارگان های بدن

برای درمان مشکلات کلیه و غدد آدرنال

کمک باروری و زایمان

تعادل مایعات بدن

سنگ آرمانی برای ارتباط با ارواح و دنیای متافیزیک

محافظ و سپر در مراسم روحانی و مذهبی

برای طول عمر کاربرد فراوانی دارد

محافظ بسیار قوی و به ویژه برای کودکان در برابر بیماری

برای کمک به درک بهتر از جنس مخالف

بسیار عالی برای رونق کسب و کار و برکت زندگی

در حالات التهابی بدن، یک اثر آرام بخش دارد و به دستگاه عصبی آرامش می‌دهد

یشم یک ترمیم کننده قوی است و باعث بازسازی سلولهای عضلات، استخوانها و سایر بافتها می‌شود.

بر روی دستگاه عصبی سمپاتیک موثر است

این سنگ بر روی دستگاه عصبی انسان به عنوان یک سنگ آرام بخش اثر می‌کند و در بهبود اختلالات خواب، خستگی و تحریک پذیری موثر است

 از نظر جنسی، مقوی و نیروبخش است

استفاده از این سنگ در بهبود بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، زخمها، خستگی و سردرد موثر است

خواص درمانی و باورنکردنی یشم

 

ویژگی‌های افسانه‌ایی و قدرت نمادینی که به یشم نسبت می‌دهند بیش از هر سنگ دیگر است. تفاوتی ندارد که رنگ یشم سبز تیره، سفید مواج یا بنفش مسحورکننده باشد. این سنگ هزاران سال است که صرف نظر از ارزش ذاتی آن دارای جاذبه‌ای ماندگار می‌باشد. 

دنیای غرب هم جاذبه‌ی یشم را درک کرده است: ستاره‌های هالیوود، جواهرات زیبا مزین به یشم را در مراسم فرش قرمز به همگان معرفی می‌کنند. این در حالی است که طراحان صاحب نام همچون "دیور Dior"، "تیفانی Tiffany" یا "جی‌ای‌آر JAR" مجموعه جواهرات خود را با سنگ یشم آمیخته‌اند. در حقیقت، هنگام ارزیابی، یشم را می‌توان با الماس مقایسه کرد. 

با تمام این تفاسیر، جایگاه یشم در فرهنگ مناطق آسیایی همانند ارزش الماس در فرهنگ غرب است. یک ضرب‌المثل چینی می‌گوید: "هر چیز ارزشی مشخص دارد اما ارزش یشم را نمی‌توان تخمین زد". مرغوب‌ترین نوع زمرد، زمرد سبز و بهترین نوع یشم، "یشم امپریال" می‌باشد که قیمتی سرسام آور دارد، در نتیجه تعجبی ندارد که حراجی کریستی در سال 1997 یک یشم امپریال را به بهای 10 میلیون دلار به فروش رساند.

افسانه‌ی یشم

از حدود 7000 سال پیش، طیف رنگی یشم بشر را افسون کرده است. افراد در این سنگ خواص درمانی و معنوی را جستجو کردند و موفق به یافتن آن شدند. در دوران ما قبل تاریخ، شکارچیان، سختی باورنکردنی این سنگ را کشف و از آن برای ساخت تبرهای سنگی، تیغ، چاقو و دیگر ابزار و اسلحه استفاده کردند. سه هزار سال پیش از میلاد مسیح، نوعی از یشم به نام "یو Yu" که برای مردم این سرزمین بسیار قابل احترام بود به منظور حکاکی پیکره‌های کوچک و اشیای متفاوت مورد استفاده قرار می‌گرفت. اهمیت یشم در فرهنگ چین به حدی بوده است که فیلسوف صاحب نام، "کنفوسیوس Confucius" (551-471 قبل از میلاد مسیح) چنین گفته است: "یشم به نرمی و‌ لطافت مهربانی،‌ به سختی و زیبایی ذکاوت است." حکمت، عدالت، شفقت، تواضع و شجاعت جزء ویژگی‌های معنوی هستند که طرفداران یک "سنگ آسمانی" به آن نسبت می‌دهند و به همین دلیل امروزه هم از آن استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های درمانی و شفابخشی که به یشم نسبت می‌دهند ریشه در نام آن دارد: نام اسپانیایی آن "پیدرا د ایجادا Piedra de ijada" به معنای "سنگ شیر" می‌باشد. مردمان آمریکای جنوبی بر این باورند که یشم توانایی درمان بیماری‌های کلیوی را دارد. مردمان "مایا Maya"، "تول‌تک Toltec‌"، "آزتک Aztec‌" و "اومک Omec‌" معتقدند که این سنگ مقدس در ارتباط با الهه‌ی آتش می‌باشد. این مردمان مانند چینی‌ها، یشم را با مرگ در ارتباط می‌دانند. قطعات کوچک این سنگ بین لب‌ها و داخل حفره‌های گوش یا بینی جسد گذاشته می‌شوند تا شیطان را شکست دهد، حتی برخی از پادشاهان و ملکه‌ها به طورکامل لباسی از یشم می‌پوشیدند. نمایشگاه گنجینه‌های لیائو(1125-907)، سلسله‌ی چادرنشینان فراموش شده‌ی چین، در موزه‌ی "هنر آسیای شرقی" شهر "کلن Cologne" آلمان که از تاریخ 27 ژانویه تا 22 آوریل 2007 برگزار شد، نشانگر کشفیات خیره‌کننده‌ای از گنجینه‌های مقبره‌ها بود. حتی امروزه، "ما اریس‌ها Maoris‌"، مردمان بومی نیوزلند، اهمیت بسیاری برای یشم و مهارت عمل‌آوری آن به نام "هوکیتیکا Hokitika" قائل هستند.

کانی یشم 

نیمه‌ی اول قرن نوزدهم دانشمندی فرانسوی کشف کرد که واژه‌ی عمومی "یشم"، "یو" در زبان چینی، در حقیقت به دو کانی متفاوت اشاره دارد: "نفریت Nephrite" و "جدیت Jadeit‌". در چین به هر دوی این کانی‌ها "زن‌یو Zhen yu" به معنای "یشم اصل" گفته می‌شود. در حقیقت، تشخیص این دو کانی از یکدیگر حتی برای کارشناسان نیز دشوار است. این دو سنگ درجه سختی، شکل ظاهری و ویژگی‌های عمل‌آوری متفاوتی دارند؛ آن‌ها دارای بافتی در هم پیچیده، سخت و متراکم هستند. علت آن‌که این دو کانی دارای خاصیت شکل‌پذیری بالایی هستند آن است که دارای بافت در هم پیچیده می‌باشند. نفریت در اصل دارای طیف رنگی سبز ملایم تا سبز مایل به طوسی است اما برخی مواقع در رنگ‌های سفید، زرد یا دارای ته رنگ قرمز دیده می‌شود. شکی نیست که رنگ غالب در "جدیت" به دلیل وجود عنصر کروم، سبز زمردگون است. 

محصول یشم 

چین، روسیه، گواتمالا و نیوزلند صاحب غنی‌ترین ذخایر نفریت با کیفیت هستند. گران‌بهاترین جدیت‌ها در "میانمار Myanmar" استخراج و سپس به صورت سالانه "در مرکز بزرگ بازرگانی سنگ‌های قیمتی، یشم و مروارید" واقع در "رانگون Rangoon" مبادله می‌شوند. هنگ‌کنگ یکی دیگر از مراکز مبادله "سنگ آسمانی" به شمار می‌آید. در اینجا همچنین تکه‌های بزرگ سنگ‌های قیمتی، جواهرات تراش یافته، محصولات بی‌کیفیت، پیکره‌های کوچک عتیقه، بدلیجات پر زرق و برق و اشیای تقلبی خرید و فروش می‌شود که بهای آن‌ها از یک دلار تا مبالغ شش رقمی متفاوت است. خرید سنگ‌های تراش نیافته و تکه‌های عمل‌آوری نشده کار بسیار پرخطری است. تخته سنگ‌ها به صورت عمده به فروش می‌رسند که تنها قسمت کوچکی از آن تراش یافته و خریداران می‌توانند از آن دریچه‌ی کوچک کیفیت مخفی سنگ را مورد بررسی قرار دهند. از آنجایی‌که قضاوت در خصوص کیفیت پیش از آغاز عمل‌آوری و برش امکان‌پذیر نیست، بسیاری از واسطه‌ها سنگ‌های تقلبی را به فروش می‌رسانند

یشم به عنوان اثری هنری 

چین مرکز سنتی و کنونی هنر برش یشم به شمار می‌آید. "عمل‌آوری یشم" به اشتباه "حکاکی یشم" نامیده می‌شود این در حالی است که سنگ خام برش داده می‌شود، حکاکی نمی‌شود. یشم را در "کانتون Canton"، "پکینگ Peking‌" یا هنگ‌کنگ برش می‌دهند و به شکل پیکره‌های کوچک در می‌آوردند و از صفحات کوچک برای ساخت آویز گردن و دستبند، گوی یا زنجیر استفاده می‌کنند. تلالو موم مانند نفریت و درخشش شیشه مانند جدیت نشانگر تفاوت جزیی اما حائز اهمیت میان این دو نوع سنگ متفاوت است. اروپا کمتر با هنر برش یشم آشنایی دارد. یکی از معدود پیشکسوتان که امید دارد با این چالش‌ها مقابله کند، جواهرساز، تاجر سنگ‌های قیمتی و تراش‌دهنده‌ی جواهرات سویسی، به نام "رولند اوهل Rolan Uhi" می‌باشد. او معتقد است: "عمل‌آوری یشم به مراتب دشوارتز از برش آن است و صیقل دادن سطح نیز کار مشکلی می‌باشد." پس از عمل‌آوری سطحی ناهموار و دارای فرورفتگی پدید می‌آید. برای داشتن سطحی صاف با درخشش چشمگیر باید آن را با مهارت بسیار صیقل داد که مستلزم کسب سال‌ها تجربه است. بیش از 30 سال است که رولند اوهل بر روی سنگ یشم کار می‌کند و می‌گوید: "طی چند سال اخیر به گونه‌ای باورنکردنی بر محبوبیت این سنگ افزوده شده است. تعداد زیادی از ستارگان از یشم در جواهرات خود استفاده می‌کنند که موج آن به اروپا نیز سرایت کرده است." درجه‌ی خلوص، شفافیت و رنگ یشم بنفش، ارزش و بهای آن را تعیین می‌کند. طیف رنگی یشم از رنگ‌های تیره و روشن با اختلاف جزیی تشکیل شده است. به طور مثال کارشناسان قادر به تشخیص هفت کیفیت متفاوت (رنگ متفاوت) برای یشم سبز هستند. این در حالی است که یشم در رنگ‌های قرمز،‌ قهوه‌ای و مشکی نیز یافت می‌شود. وجود لکه‌ها یا رگه‌های کوچک بر روی سطح، بر زیبایی آن می‌افزاید. معروف‌ترین و گران‌بهاترین نوع این سنگ "یشم امپریال" می‌باشد که با شفافیت و رنگ براق زمردگون آن شناسایی می‌شود.

یشم تقلبی 

همان‌طور که واسطه‌های یشم هنگام خرید سنگ‌های تراش نیافته از کیفیت لایه‌های زیرین آن اطلاعی ندارند، این احتمال وجود دارد که علاقه‌مندان به این سنگ نیز دچار اشتباه شوند و سنگ‌های تقلبی خریداری کنند. با چشم غیرمسلح به سختی می‌توان سنگ‌های بی‌کیفیت و رنگ شده را تشخیص داد که متاسفانه تعداد آن‌ها نیز بسیار زیاد است. در سیستم طبقه‌بندی این سنگ، "یشم امپریال" به عنوان "یشم A" شناخته می‌شود. "یشم B" سنگی است که در اسید قوی به منظور از بین بردن آلودگی‌ها (به طور مثال اکسید آهن) از شیارهای موجود جوشانده می‌شود، در نهایت این شکاف‌ها با موم یا رزین مصنوعی پوشانده می‌شوند. "یشم C"، کیفیت بسیار پایینی دارد و به طور کامل رنگ شده است. اغلب سنگ‌های شفاف‌ رنگ می‌شوند و به عنوان یشم سبز به فروش می‌رسند. به همین دلیل است که رولند اوهل توصیه می‌کند: "تنها در صورت مشاوره با یک جواهرساز یا واسطه‌ی خوب می‌توانید در برابر خطر خرید سنگ‌های تقلبی ایمن باشید." علاوه بر این، همانند دیگر سنگ‌های قیمتی، شناسنامه سنگ می‌تواند اعتبار آن را تایید کند.

یَشم یکی از سنگ‌های بهادار و سنگی سیلیسی است که معمولاً به رنگ قرمز، زرد، قهوه‌ای یا سبز است. گونه آبی آن کم‌یاب است.

یشم در ادبیات فارسی

در اشعار و حکایات زیادی در متون ادبی فارسی به سنگ یشم اشاره شده است:

به دشت شاه بهار آمد [مسعود] با تکلفی سخت عظیم از پیلان و خیلستان چنانکه سی اسب با شاخ‌های مرصع به جواهر و پیروزه و یشم.

انگشتری یشم داشت بیرون کشید و گفت این انگشتری خداوند سلطان است.

مزاج و طبع هوا گرم ونرم شد، نه شِگفت

اگر بزاید از یشم و مرمر، آتش و آب

خواص و فواید جسمانی یشم:

در درمان تشنج و بیماری های ریه و بیماری های پوستی موثر است .

سنگ یشم مناسب برای تسهیل دوران بارداری و زایمان می باشد.

این سنگ دردهای روده ای را تسکین می بخشد و معده را تقویت کرده و در درمان حالت تهوع موثر است.

و همچنین مفید برای یبوست و نفخ می باشد.

جهت درمان سردردهای مزمن و میگرن قطعه ای سنگ یشم را ابتدا در نور آفتاب قرار داده و سپس آن را به مدت ۱۵ دقیقه بر روی چاکرای ششم خود قرار دهید.

طریقه نگهداری یشم :

سنگ یشم را ماهی دو بار در آب جاری بشویید.

گفتنی است :

امواج سنگ یشم برای افراد مبتلا به تالاسمی و هپاتیت مضر بوده و سبب جذب نیروهای منفی در این افراد می شود.

روانشناسی رنگ سبز یشمی: گفته می‌شود که سبز یشمی، روح را آرامش می‌دهد، فراست را بالا می‌برد و به انسان کمک می‌کند تا اسرار نهان جهان هستی را درک کند. حتی اگر آرزوهای یک نفر چندان بزرگ نباشد، بازهم این رنگ به او بینش فلسفی همراه با عقل سلیم می‌دهد. کسانی که سبز یشمی را دوست ‌دارند، به‌طور ذاتی روشن‌بین و منطقی هستند.

یشم سرخ: هم آبی و هم قرمز و مشکی است. به بعضی خانه‌ها سازگار نیست . برای دوران بارداری هم مسکن و هم نگهدارنده است. برای عوارض معده ضد نفخ و یبوست است. اگر یبوست دارید شب آن را در آب بگذارید و صبح آبش را بنوشید، ضد تهوع است، برای طحال و لوزالمعده و تقویت معده مفید است. سنگ یشم سرخ عظمت خداوند را نشان میدهد، کسیکه نزدیکش باشد مستقیم انرژی آن را حس می کند.

برگردن آویختن یشم به طوری که در برابر معده قرار گیرد، سبب تقویت معده می گردد و ناراحتی های معده را درمان می کند، هم چنین برای درمان ضعف و امراض کلیه و سنگ کلیه موثر است و نیز سبب تنظیم سوخت و ساز بدن و تعادل بدن می شود. سنگ یشم قلب و دستگاه گردش خون را تقویت می کند و برای درمان مشکلات قلبی مناسب است .

یشم به عنوان سنگ حامی و حرز به کار می رود. به همراه داشتن یشم و یا قرار دادن آن در محل کار یا گوشه ای از اتاق، نیروهای منفی را از محیط دور می کند و شادی و آرامش خاصی به روح می بخشد.