توضیحاتی درمورد گارنت ها
اطلاعات کلی
دلیلنامگذاری از واژه گراناتوم اخذ شدهاست.
نام دیگر Garnet
فرمول شیمیایی فرمول ساختمان کلی A3B2(SiO4)3
رده بندی سیلیکات
اطلاعات کانی شناسی
شکل بلوری رمبودودکائدر
شکل ظاهری بلوری - آگرگات دانهای - تودهای - فشرده - دانهای در آبرفتها فراوان است و بیشتر در در زونهای ماگماتیک و دگرگونی مجاورتی، اسیدی و کربناتی
رنگ بیرنگ - سیاه - صورتی - قرمز تیره - سبز روشن - بنفش تیره - قرمز روشن -
سختی موس ۶٫۵
وزن مخصوص ۳٫۴–۴٫۶
رخ ناقص- مطابق با سطح
جلا شیشهای - چرب - ابریشمی
شکستگی صدفی - نامنظم - خشن
شفافیت غیر شفاف - نیمه کدر
اثر اسید به سختی در اسید حل میشود.
خاصیت مغناطیسی ندارد
پاراژنز سختی - چگالی - انحلال در اسیدها -رخ - اشعه Xاسفالریت - لوسیت - اویالیت - روبیس- کلریت- بیوتیت- فلدسپات ها- کوارتز
اطلاعات معدنی
منشأ تشکیل ماگمایی - پگماتیت - دگرگونی - دگرگونی مجاورتی - آبرفتی
خانواده گارنت دارای بیش از 10 نوع مختلف با ساختارهای شیمیایی مشابه است . تفاوت جزئی بین انواع گارنت در رنگ ، وزن مخصوص(چگالی) و ضریب شکست آنهاست . نام گارنت از کلمه لاتین Granatius به معنی دانه(Seed) گرفته شده است. به دلیل آنکه معمولاً به صورت کریستال های کوچک و گرد یافت می شوند. رایج ترین شکل ساختار کریستالی برای گارنت Cubicاست.
رنگ قرمز بیشتر در گارنت دیده می شود ولی در رنگ های دیگر چون سبز،زرد کمرنگ تا زرد روشن و نارنجی آتشین یافت می شود.بسیاری از این رنگ ها کمیاب و زیبا هستند.
گوهرشناسان گارنت را به 6 دسته ی اصلی تقسیم کرده اند:
• Pyrope
• Almandine
• Spessartine
• Grossular
• Andradite
• Uvaravite
امروزه گارنت در آفریقا، هند، روسیه و آمریکای مرکزی و جنوبی یافت می شود.
Almandine garnet قرمزتیره و نسبتاٌ قهوه ای یا قرمز است . Pyrope Garnet با کیفیت می تواند به یاقوت قرمز تیره بسیار شبیه باشد .Uvarovite garnet دارای رنگی شبیه زمرد بوده و در سایزهای بسیار کوچک یافت می شود.
Pyrope garnet
این نوع از خانواده گارنت تنها نوعی است که دارای سایه ای از رنگ قرمز است و در جواهرات بسیار استفاده می شود . نام آن از کلمه یونانی pyrpos به معنی چشمان آتشین گرفته شده است . ترکیبات آن منیزیم ، آلومینیم سیلیکات بوده و معمولا به صورت دانه های ریز و کوچک گرد یافت می شود . شیشه شبیه به pyrope معمولا گرمتر از گارنت pyrope است.
ساختار شیمیایی: Mg3Al2(SiO4)3
سختی: 5/7 -7
ضریب شکست: 70/ 1تا 73/1
رنگ: قرمز تیره تا قرمز شبیه یاقوت قرمز
وزن مخصوص: 65/3-80/3
از منابع مهم آن می توان به چکوسلواکی ، آلمان ، روسیه ، آفریقای جنوبی و آمریکا اشاره کرد.
Almandine garnet
درزمان رومیان ، رایج ترین نوع خانواده گارنت ، Almandine garnet بوده و آنرا یاقوت قرمز سیلان می نامیدند. ساختار آن آهن آلومینیوم است و رنگ قرمز آن از عنصر آهن آن ناشی می شود. نوع شفاف آن در جواهرات استفاده می شود . رنگ آن تیره تر از Pyrope است اما بسیار به هم شبیه اند ولی اغلب گارنت ها ترکیبی ازهردو هستند.
نوع پاک Almandine وPyrope بسیار کمیاب هستند و تنها راه تشخیص آن ها اندازه گیری چگالی (وزن مخصوص) آن هاست.
ساختار شیمیایی: Fe3Al2(Sio4)3
رنگ:قرمز
ضریب شکست:79/1 – 81/1
وزن مخصوص: 95/3-20/4
سختی: 5/7
از منابع آن می توان به هند،ایتالیا،نروژ،پاکستان،روسیه،سوئد و آمریکا اشاره کرد.
Spessartite garnet
رنگ نارنجی روشن گارنت را می نامند و یکی از کمیاب ترین انواع خانواده گارنت است و در ترکیب خود دارای منگنز زیادی است. اگر دارای رنگ نارنجی پر رنگ باشد، آنرا را Mandarin Garnet می نامند.
ساختار شیمیایی :Mn3Al2(SiO4)3
ضریب شکست:795/ 1 – 815/1
وزن مخصوص:12/4 – 20/4
سختی: 5/7
از منابع آن چین، ماداگاسکار، نیجریه ، پاکستان و آمریکا را می توان نام برد.
Grossular Garnet
رنگ نارنجی تا قهوه ای مایل به نارنجی خانواده گارنت نام دارد . رنگ آن ناشی از عناصر آهن و منگنز می باشد. Hessonite برای سالهای زیادی در جواهرات به صورت برش خورده و چیدمان های مختلف بر روی طلا و نقره استفاده می شده است.
ساختار شیمیایی:Ca3Al2(Si3O4)3
ضریب شکست: 738/1 – 745/1
وزن مخصوص:60/3 -68/3
سختی: 5/7
از منابع آن هم می توان کانادا،آلمان،ایتالیا،روسیه و سریلانکا را نام برد .
Andradite Garnet
آندرادایت در طیف وسیعی از رنگ ها یافت می شود از سبز ، زرد مایل به سبز، قهوه ای و مشکی.
از منابع آن می توان به ایتالیا ،مکزیک،آمریکا و سوئیس اشاره کرد.
ساختار شیمیایی:Ca3Fe2(SiO4)3
ضریب شکست:89/1- 85/1
وزن مخصوص:70/3 – 10/4
سختی: 5/7
Andradite سبز رنگ، Demantoid نامیده می شود که یکی از کمیاب ترین و ارزشمندترین انواع خانواده گارنت با رنگ سبز متنوع است.
نام آن ازdutch demant به معنی الماس گرفته شده است. زیرا خاصیت نوری آن (fire)بهتر از الماس است.برای اولین بار در کوهستان ural در روسیه مرکزی یافت شد و با برش برلیان به سرعت در میان مردم و طراحان جواهر و کلکسیونرها محبوبیت یافت.اما بدلیل پایین بودن سختی ، برای انگشتر چندان مناسب نیست.از منبع دیگر آن می توان به ایران ، ایتالیا،روسیه و تاجیکستان اشاره کرد.
ساختار شیمیایی:Ca3Fe2(Sio4)3
ضریب شکست:89/1
وزن مخصوص:85/3 – 82/3
سختی: 5/7
Uvarovite garnet
این نوع از خانواده گارنت با رنگ سبز زمردی خود ، یکی از بهترین گونه های گارنت است که تنها به رنگ سبز دیده می شود ، اما با وجود چنین رنگی ،بسیار کمیاب بوده و به دلیل آنکه کریستالهای کوچکی ازآن یافت شده که قابل تراش نیستند ، به ندرت در جواهرات استفاده می شود.
دلیل رنگ سبز با کیفیت ان وجود عنصر کرومیوم است . نام آن از شخصی به نام count uvarove سیاستمداری در روسیه که ثروت و زندگی خود را در این زمینه صرف کرده است گرفته شده است او اولین شخصی بود که درباره این نوع از خانواده گارنت تحقیق کرد.
ساختار شیمیایی:Ca3Cr2(Sio4)3
وزن مخصوص:77/3
ضریب شکست:87/1
سختی: 5/7
از منابع آن هم باید به فنلاند،ایتالیا،روسیه،ترکیه،آمریکا و آفریقای جنوبی اشاره کرد.
گروه گارنت دسته ای کانیهم ساختار با گروه فضایی Ia3d را در بر می گیرد که همگی در رده شش هشت وجهی سیستم ایزومتریک متبلور شده و نمود بلوری مشابهی دارند. آرایش ساختاری به گونه ایست که جمعیت مربوط به خانواده های صفحه های {100} و {111} کمتر شده است. در نتیجه, مکعب و هشت وجهی که در بسیاری از بلورهای شش هشت وجهی ایزومتریک رایج است, به ندرت در گارنتها مشاهده مىشود.
گارنت از واژه لاتین Granatus به معنی دانه سان گرفته شده است.
از نظر خواص فیزیکی, گارنتها دارای سختی 5/6 تا 5/7, گرانی ویژه 5/3تا3/4 که بسته به ترکیب تغییر مىکند, جلای شیشه ای تا صمغی, رنگ در بسیاری از موارد سرخ, گاهی نیز قهوه ای, زرد, سفید, سبز, سیاه و رنگ خاکه سفید هستند.
ترکیب گارنتها را مىتوان با فرمول عمومی ساختاری A3B2(SiO4)3 بیان کرد که موضع A :Ca, Mg, Fe2+ یا Mn2+ و موضع B : Al, Fe3+ و Cr3+ را در خود جای مىدهد. بسته به چگونگی پر شدن هر یک از این مواضع به وسیله این مواد, گونه هایی اصلی با ضریب شکست و گرانی ویژه و ... متفاوتی ایجاد می شوند که عبارتند از : "پیروپ, آلماندین, اسپسارتین, گروسولار, آندرادیت, اۥواروویت و هیدرگروسولار".
گارنتهای آبدار مانند هیدروگروسولار ممکن است تا 5/8 درصد آب داشته باشند. این آب به شکل گروه های (OH)4-4, احتمالا جانشین چهاروجهی های(SiO4) ساختار مىشود.
مطالعات تجربی در فشارها و دماهای بالا نشان مىدهد که ساختار گارنت در شرایط گوشته زمین پایدار است و به نظر مىرسد که در این شرایط, ترکیب نوع پیروپ محتمل تر باشد.
اعضای این گروه معمولا با بلورهای ایزومتریک مشخصه, سختی و رنگ خود شناخته مىشوند. گرانی ویژه, ضریب شکست و ابعاد سلول واحد برای تشخیص اعضای گروه به کار مىرود.
گارنت یک کانی رایج باگسترش وسیع است که به فراوانی در بعضی سنگ های دگرگونی و به صورت یک سازای فرعی در برخی سنگهای آذرین یافت مىشود. شاخص ترین رخداد آن در میکاشیست ها, هورنبلندشیست ها و گنایسهاست. به مقدار زیاد به عنوان یک کانی شاخص در مشخص کردن محدوده مناطق هم درجه سنگ های دگرگونی به کار مىرود. در دایکهای پگماتیتی و کمتر از آن در سنگهای گرانیتی یافت مىشود.
"پیروپ" در سنگ های اولترابازیک مانند پریدوتیتها یا کیمبرلیتها و در سرپانتین های حاصل از آنها نیز یافت مىشود.
گارنتهایی که در اکلوژیت ها با پیروکسن ها و کیانیت همزیست هستند, ترکیبی متغیر از پیروپ تا آلماندین دارند. "آلماندین" گارنتی در سنگ های حاصل از دگرگونی ناحیه ای رسوبات رسی, ونیز یک گارنت آواری گسترده در سنگ های رسوبی ست.
"اسپسارتین" در ذخایر اسکارن و در تجمع های غنی از Mn حاوی رودونیت, اکسید های Mn و غیره یافت مىشود.
"گروسولار" بیشتر به صورت یکی از فرآورده های دگرگونی همبری یا ناحیه ای سنگ آهک های ناخالص یافت مىشود.
"آندرادیت" در محیطهای زمین شناختی شبیه به گروسولاریت ظاهر شده و مىتواند بر اساس واکنش زیر از دگرگونی سنگ آهک سیلیسی ناخالص ایجاد شود:
3CaCO3 + 3SiO2 + Fe2O3 Ca3Fe2Si3O12 + 3CO2
"ملانیت" گونه سیاه رنگ آندرادیت است که در سنگهای آذرین قلیائی یافت مىشود.
"اۥواروویت" کمیابترین عضو گروه گارنت هاست و در سرپانتین ها همراه با کرومیت یافت می شود.
گارنت به دیگر کانیها به ویژه تالک, سرپانتین و کلریت دگرسان مىشود.
از همه گونه های گارنت به جز اۥواروویت به عنوان گوهر سنگ استفاده مىشود. با ارزشترین آنها "آندرادیت" سبز است که "دمانتویید" نامیده شده و از کوههای اورال به دست مىآید. در گورمانتین نیویورک, یلورهای درشت آلماندین از یک آمفیبولیت استخراج مىشود. سطوح شکست زاویه دار غیر عادی و سختی بالای گارنت ها, آنها را برای بعضی اهداف ساینده, از جمله کاغذ سنباده گارنتی مناسب کرده است.
نظرات ( ۱ )
با سلام میخواستم بپرسم قیمت هر گرم گارنت شفاف چه تراش خورده چه نخورده لطف میکنید بگید
سلام باید رویت بشه