گالری سنگ های قیمتی گوهرآرا

 راههای افزایش عمر سنگ فیروزه

فیروزه با رنگ آبی خوشرنگ بهترین کیفیت راداراست وبسیار کمیاب میباشد ودر حالیکه رنگ سبز یا آبی کمرنگ که از ارزش کمی برخوردار می باشد فراوانی بیشتری دارد.

- پیدایش نام :

Turquoise کلمه ای است فرانسوی به معنای ترکیه٬ زیرا فیروزه از راه ترکیه وارد اروپا شده است.

- خواص فیروزه:

- فرمول شیمیایی: آلومینوفسفات آبدار مس با فرمول CuAl6(PO4)4(OH)8.5H2O

 - رنگ: آبی، آبی مایل به سبز

- سیستم تبلور: تری‌کلینیک

- ضریب شکست: 1.61-1.65

- سختی: 6

- نوع شکست:conchoidal (صدفی)

- کلیواژ: ندارد

- میزان شفافیت: شفاف

- وزن مخصوص: 2.60 - 2.80

- انحلال فیروزه: در HCL

- انواع مرغوب فیروزه ایران از نظر رنگ، نقش و کیفیت :

 الف) فیروزه عجمی 

ب) فیروزه شجری

- مشخصات فیروزه مرغوب:

 فیروزه مرغوب ‌دارای رنگ آبی سیر، جلای چینیو سختی بالا می باشد. افزایش رنگ سبز ٬ پریدگی رنگ و وجود ناخالصی عواملی هستند که باعث کاهش کیفیت فیروزه می شوند.

  بهترین فیروزه دنیا در نیشابور است

 عناصر سولفات مس، آلومینیوم و آهن، ترکیبات فیروزه  است. اگر کنار این عناصر آب وجود داشته باشد، فیروزه شکل می‌گیرد. باید گفت فیروزه با آب، جان می‌گیرد و زنده‌تر می‌شود. حدود ٥٠میلیون سال قبل آتشفشانی در داخل این کوه فوران می‌کند که این سه عنصر در گسل‌های آن وجود داشته است. بعد از سرد‌ شدن، هریک از این عناصر که در شرایط ویژه‌ای بودند، به شکل‌های مختلف درمی‌آیند. در قسمت‌هایی که سولفات مس بیشتر بوده، فیروزه سبز تشکیل شده. سولفات آهن، فیروزه آبی‌رنگ و آلومینیوم نیز فیروزه آبی مایل به سفید را می‌سازد. بخش‌هایی که آب از همه بیشتر وجود داشته و عنصر سولفات مس نیز فراوان بوده، فیروزه عَجم را تشکیل داده که به رنگ آبی آسمانی است؛ تا حدی که رنگ آبی‌اش، چشمت را می‌زند. معادن کرمان و دامغان هم فیروزه دارد که مرغوب نیست. بهترین فیروزه دنیا در نیشابور است. 

- معدن فیروزه نیشابور:

 تنها معدن فیروزه ایران با ذخیره 9 هزار تنو ظرفیت تولید سالانه 19 تن در 55 کیلومتری شما لغربی نیشابور در جاده قدیم سبزوار و در روستای «معدن» قرار دارد به طور تقریبی از هر تن سنگ فیروزه خام این معدن 8 تا 10 کیلوگرم فیروزه حاصل می گردد.

- شهر فیروزه : شهر بزغان

- فیروزه سبز قوچانی:

به بلورهای کریزوکولا، در اصطلاح نگین‌تراشان گفته می شود. کریزوکولا نوعی سیلیکات مس آبدار که در برخی موارد همراه با فیروزه یافت شده و از لحاظ خصوصیات ظاهری تا حدودی مشابه آن است.

- علت رنگ آبی و سبز در فیروزه:

فیروزه یک فسفات آلومینیوم با سختی حدود 6 می باشد. با این حال به طور قابل ملاحظه ای از کوارتز نرم تر است این کانی به طور طبیعی در طیفوسیعی از رنگها٬ از آبی آسمانی روشن تا سبز خاکستری یافت می شود. فیروزه با رنگ آبی خوشرنگ بهترین کیفیت را دارا می باشد و بسیار کمیاب می باشد و در حالیکه رنگ سبز یا آبی کمرنگ که از ارزش کمی برخوردار می باشد فراوانی بیشتری دارد. رنگ آبی فیروزه به خاطر وجود عنصر مس و رنگ سبز از عناصر آهن (Fe) یا کرم( Cr) بوجود می آید.

- چگونگی به وجودآمدن فیروزه:

یک مینرال ثانویه درزونهای آلتراسیون در ذخایر جایگزین هیدروترمالی. فیروزه در مکانهایی بوجود می آید که میزان مس موجود در منطقه به میزان بالایی باشد بر اثر تاثیر محلولهای سطحی مس دار بر روی سنگهای غنی از Al2O3 و غنی از فسفر ( فسفر بصورت آپاتیت در درون سنگهای آذرین وجود دارد) . فیروزه بوجود می آید گاهی نیز بر اثر تاثیر محلولهای سطحی مس دار٬ بر روی فسیلهای استخوانی جانوران فیروزه به وجود میآید.

-  کانیهای پاراژنز: quartz, pyrite, chalcopyrite, apatite

کوارتز٬ کالکوپیریت ٬ پیریت ٬آپاتیت

- شبکه عنکبوتی:

 آنچه در اغلب فیروزه ها عمومیت دارد وجودرگه یا رگچه هایی سیاه یا قهوه ای رنگ برجسته است که مربوط به سنگ مادر تشکیل دهند فیروزه می باشد . این رگه ها گاه در طرحهای منظم و غیر منظم شکل می گیرند که در چنین حالتی به آن شبکه عنکبوتی (Spider web) و در اصطلاح بازار ایران به آن فیروزه شجری می گویند. اگر این طرح منظم و زیبا باشد باعث افزایش ارزش فیروزه خواهد شد در حالیکه اگر این شبکه نامنظم و به صورت نقطه و لکه ای باشد از ارزش فیروزه خواهد کاست .

- کشورهای صادرکننده فیروزه:

ایران ، آمریکا، مصر ،افغانستان (  Iran | USA | Egypt | Afghanistan)

 - انواع معادن فیروزه:

معدن فیروزه نیشابور- معدن فیروزه باغو  - فیروزه عبدالله گیو -  اندیس فیروزه آقایه

 سنگی که مایه آرامش است

فیروزه بر روی قلب اثرگذار است. تنها سنگی است که اگر آن  را همراه خود داشته باشید، سرطان خون نمی‌گیرید. برای چشم زخم خوب است. آرامش‌بخش است. افراد زیادی به ما می‌گویند  هروقت کارتان تمام شد، بگویید که من فقط بیایم و ساعتی اینجا بنشینم. مدتی قبل پزشکی آمده بود و یک ساعت به این فیروزه‌ها می نگریست. او می‌گفت: فقط آمده‌ام خستگی‌‌ام را رفع کنم و آرام  شوم. خودم نیز از نگاه‌ کردن به فیروزه سیر نمی‌شوم. 

 ارزش فیروزه به زنده بودنش است

 گران‌ترین سنگ دنیا الماس است و سختی آن ١٠؛ به همین دلیل  ارزشمندترین سنگ دنیاست، در غیر‌این‌صورت ارزش نداشت. مقدار فشردگی فیروزه بین ٦ تا ٨ است اما فیروزه تنها سنگی است که فشردگی، روی ارزشمندی آن اثر نمی‌گذارد. الماس به‌دلیل سخت بودنش، ارزشمند است ولی فیروزه ارزشش به زنده بودنش است، نه به سختی‌اش. فیروزه را اگر به آب بزنید، براق‌تر و شاداب‌تر می‌شود. اگر در آفتاب بماند، کدر می‌شود. در سایه بگذارید، کمی جلا می‌یابد. اگر به روغن آغشته شود، در اصطلاح ما می‌میرد و آن وقت، آب هم برای زنده کردنش بی‌فایده است جز عَجمی. 

- راههای افزایش عمر فیروزه:

 الف) مرحله به سازی treatment شامل واکس زدن

ب) عدم شستشو با مواد شوینده والکل

ج) عدم تماس با پوست چرب و مواد آرایشی

د) در معرض نور و گرد و غبار قرار نگیرد.

ه) تمیز کردن فیروزه هر چند یک بار تنهابا یک پارچه نرم و تمیز و کمی مرطوب.

- مرحله به سازی فیروزه چگونه صورت می پذیرد؟

فیروزه ها جواهرات نسبتا" نرمی هستند و همچنین کاملا" حساس می باشند بدین معنی که رنگ فیروزه می تواند در طی استفاده از آنکم رنگ شود. به همین دلیل امروزه حتی برای فیروزه هایی با کیفیت عالی یک مرحله به سازی  شامل واکس زدن در نظر گرفته میشود. عمل واکس زدن به فیروزه باعث می شود تا ضمن افزایش سختی و در نتیجه آن افزایش دوام کانی ، از محو شدن رنگ فیروزه به مرور زمان نیز جلوگیری شود. 

واکس فیروزه یکنوع رزین مصنوعی است که در طی روشی خاص با فرو بردن فیروزه داخل رزین مورد نظرصورت می گیرد. تقریبا" امروزه اکثر فیروزه ها با این روش به سازی می شوند واین عمل حتی باعث افزایش قیمت و ارزش فیروزه می شود.

تراش سنگ‌های معدن فیروزه با کیفیت متوسط تا پایین : در مشهد– سنتی

تراش سنگ‌های معدن فیروزه با کیفیت بالا و یااندازه‌های (تراش استاندارد): در مالزی و تایلند - حرفه ایی

- انواع تراش فیروزه:

فیروزه به ندرت به صورت تراش دار می باشد اکثرا" بصورت برش کبوچان (Cabuchan) است همچنین برش بید یا دانه تسبیحی (Bead) و برش فانتزی (Fancy) نیز کانی فیروزه برش داده می شود.

- فیروزه در زبانهای گوناگون :

زمان داریوش: اخشائین، مورد استفاده: تزئین کاخها

در دوره ساسانی : پرنک، پروجک یا پیزوزاگ

- مورد استفاده فیروزه:

 تهیه انگشتر و گوشواره و ظروف درباری در میان اروپائیان:  ترکوئیز به معنای سنگ ترکی. علت این نامگذاری حمل فیروزه ایران از طریق ترکیه به مصردر زمانهای قبل بوده است.

- قدیمی‌ترین معادن فیروزه:

 در سرابیت الخادم در شبه جزیره سینا واقع بوده که زمان آن به 4000 سال پیش از میلاد باز می‌گردد و بدون شک فیروزه‌های گردنبند ملکه زر (Queenzer ) ملکه سلسله اول مصر ، از این مکان فراهم شده است.

 فیروزه شَجری مثل درخت ریشه‌دار است 

 به طور کلی دو نوع سنگ فیروزه وجود دارد؛ عَجمی و  شَجری. عجمی یعنی همان فیروزه آبی آسمانی که هیچ رگه‌ای ندارد و بسیار گران‌قیمت است. شجری نیز فیروزه‌های آبی و سبز رگه‌دار را می‌گویند. در زبان عرب، شجر یعنی درخت. اگر به درخت دقت کنید، می‌بینید به همان مقدار که از خاک بیرون است، به همان اندازه در خاک ریشه دارد. این نوع فیروزه نیز به همین شکل است؛ به همین دلیل تونل‌های معدن، طبقه‌مانند است و از بالا تا پایین، در یک مسیر قرار دارد اما فیروزه عجمی به مرواریدی در صدف می‌ماند. به اندازه یک بند انگشت در میان سنگی سیاه و چرب رشد می‌کند و به‌سختی تشخیص داده می‌شود. تشخیص آن نیز فقط توسط بومی‌ها صورت می‌گیرد.