شبه الماس ها
الماس نه تنها سخت تر از گوهر های طبیعی است بلکه سخت تر از تمام شبه الماس ها بوده و به دلیل سختی بالا، اتصال صفحات تیز داشته و صفحات آن به خوبی صیقل می خورند. در صورتیکه در شبه الماس ها اتصال صفحات به صورت گرد تر بوده و با استفاده مکرر دچار خط و سائیدگی می شوند.
شبه الماس ها هیچ کدام ساختمان شیمیایی و فیزیکی همانند الماس نداشته و تنها از نظر ظاهری با الماس شباهت دارند. الماس های طبیعی دارای جلای بهتری نسبت به شبه الماسها می باشند. الماس دارای وزن مخصوص 52/3 بوده که کمتر از اکثر شبه الماس ها است. بدین معنی که اگر دو سنگ الماس و شبه الماس را با برش و اندازه یکسان در دست داشته باشیم شبه الماس سنگین تر خواهد بود.
این شبه الماس ها عبارتند از:
شیشه (Glass)
سفایر مصنوعی (Synthetic Sapphire)
اسپینل مصنوعی (Synthetic Spinel)
زیرکن (Zircon)
روتایل مصنوعی (Synthetic Rutile)
استرونیوم تیتانایت (Strontium Titanate)
ییترویم آلومینیوم گارنت (YAG( Yittrium Aluminum Garnet))
گادولینیوم گالیوم گارنت (GGG (Gadolinium Gallium Garnet))
کیوبیک زیرکنیای مصنوعی (Synthetic Cubic Zirconia)
مویزنایت مصنوعی (Synthetic Moissanite)
شیشه (Glass)
در سال های متمادی شیشه به عنوان شبه الماس به کار می رفت. حدود قرن شانزدهم، اروپاییهای شیشه ساز دریافتند که با اضافه کردن سرب اکسید شده به شیشه می توان آنرا به طور قابل توجهی شفاف و براق نمود که این کشف موجب شد تا شیشه به عنوان شبه الماس استفاده شود.
شیشه از براقی، جلا و سختی کمتری نسبت به الماس برخوردار بوده و دارای ضریب شکست(RI) کمتری نیز می باشد. شیشه دارای یک ضریب شکست (SR) بوده و RI آن بین 1/47 تا 1/70 و دارای وزن مخصوص(SG) بین 2/30 تا 4/50 می باشد. سختی شیشه بین 5 تا 6 است.
سفایر مصنوعی (Synthetic Sapphire)
این سنگ دارای دو ضریب شکست می باشد. RI آن 1/762 و 1/770 می باشد. سختی آن 9 ، SG آن 4 و دیسپرژن آن 0/018 می باشد.
زیرکن (Zircon)
این سنگ یک شبه الماس طبیعی بوده و دارای دو ضریب شکست است (1/98 - 1/92 =RI) دارای سختی 6 تا 7/5 و SG 4/73 و دیسپرژن 0/038 می باشد.این سنگ به دلیل سختی پایین دارای خط و خش و پریدگی های زیاد بوده و دارای دوبینی (Doubling) قوی می باشد.
روتایل مصنوعی (Synthetic Rutile)
این سنگ به صورت طبیعی وجود داشته ولی بسیار کمیاب می باشد. این سنگ دارای هاله ای از رنگ زرد بوده و برای مدتی به عنوان شبه الماس استفاده می شد.
شبه الماس Synthetic Rutile براق است ولی به خوبی براقی الماس نیست. Synthetic Rutile دارای Dispersion زیادی است. این سنگ دارای سختی پائینی بوده و شکست دوگانه دارد. RI آن 2/61 تا 2/90 بوده و دارای SG 4/26 و سختی 6 تا 6/5 و دیسپرژن 0/030 می باشد.
استرونیوم تیتانایت (Strontium Titanate)
این سنگ به صورت طبیعی وجود داشته ولی بسیار کمیاب می باشد. این سنگ دارای هاله ای از رنگ زرداین سنگ که در سال 1953 یافت شد همانند الماس دارای شکست یگانه و رنگ آن نزدیک به بی رنگ بوده و دارای Dispersion کمتری نسبت به Synthetic rutile می باشد ولی Dispersion آن از الماس بیشتر است. Strontium titanate دارای سختی و مقاومت کمی است. RI آن 2/40 بوده و دارای SG 5/13، سختی 5 تا 6 و دیسپرژن 0/019می باشد.
ییترویم آلومینیوم گارنت (YAG( Yittrium Aluminum Garnet))
اواخر سال های 1960 محققان تعدادی از کریستال ها را در لابراتوار رشد دادند که همانند Garnet دارای سیستم کریستالی Cubic بودند. یکی از آنها YAG نام داشت که از همان ابتدا به صورت شبه الماس به کار رفت. این سنگ دارای Fire خوبی بود و به دلیل سختی خوب حدود 25/8 و براقی کافی، برای سال های متمادی به عنوان یکی از معروف ترین شبه الماس ها شناخته شد. دارای RI 1/83،SG 4/55 و دیسپرژن 0/028 می باشد.
گادولینیوم گالیوم گارنت (GGG (Gadolinium Gallium Garnet))
نوع دیگری از شبه الماس ها که دارای براقی و Dispersion بیشتری نسبت به YAG و همانند الماس بود. این سنگ دارای Dispersion خوبی بود ولی به دلیل سختی پائین به آسانی دچار خط و سائیدگی می شد. SG آن از الماس بیشتر بوده و در نتیجه از آن سنگین تر می باشد.دارای سختی 6/5، SG7/50،RI 1/97و دیسپرژن 0/045 می باشد.
کیوبیک زیرکنیای مصنوعی (Synthetic Cubic Zirconia)
یک شبه الماس مدرن به شمار می رود و در سال 1970 وارد بازار جهانی شد. به دلیل آنکه نمونه طبیعی آن بسیار کمیاب است به صورت مصنوعی تولید می شود. CZ تقریباً براقی همانند الماس داشته و Dispersion آن از الماس بیشتر است. وزن مخصوص (SG) آن 5/80 است و هنگامی که آن را وزن کنیم از الماس بسیار سنگین تر است.دارای RI 2/150 ، دیسپرژن 0/060 و سختی 8/5 می باشد.
کیوبیک زیرکنیای مصنوعی
مویزنایت مصنوعی (Synthetic Moissanite)
سنگ مویزنایت در سال 1893توسط دکتر Henri Moissan -برنده ی جایزه ی نوبل- در آریزونا کشف شد. او تا سال 1904 این تصور را داشت که موفق به پیدا کردن الماس شده است اما در آزمایشات بعدی مشخص شد که این سنگ از Silicon Carbide ساخته شده. بعدها در سال 1950تعداد دیگری از این سنگ در معدن Yakutia روسیه کشف شد.
مویزنایت به صورت طبیعی بسیار کمیاب است در حالیکه فاکتورهایی که در این سنگ وجود دارند بسیار جالب توجه هستند. این سنگ در حال حاضر بصورت مصنوعی در لابراتوار ساخته می شود.
گوهرشناسی
مویزنایت یکی از بهترین شبه الماس های موجود است. سختی این سنگ 9.25 است که به سختی 10 الماس بسیار نزدیک میباشد. مویزنایت دارای براقی و دیسپرژن بیشتری نسبت به الماس بوده و تنها شبه الماسی است که دارای وزن حجمی (3.21) کمتری نسبت به الماس (3.52) میباشد. جالب تر از همه اینکه این سنگ از لحاظ عبور حرارت (Thermal Conductivity) همانند الماس عمل می کند و دستگاه های Gem Tester که از این طریق الماس ها و شبه الماس ها را از هم جدا می کنند می توانند خطا ایجاد کرده و مویزنایت را هم الماس نشان بدهند.
نظرات ( ۰ )
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است